V.16, n.4

TABLE OF CONTENTS
შ ი ნ ა ა რ ს ი


Mathematics & Physical Sciences
მათემატიკა & ფიზიკური მეცნიერებანი

MATHEMATICS
მათემატიკა


Giorgi Lominashvili, Mzevinar Patsatsia, Zurab Zerakidze
Consistent and Unbiased Estimators of any Parametric Function for Gaussian Statistical Structures
7
გ. ლომინაშვილი, მ. ფაცაცია, ზ. ზერაკიძე
გაუსის სტატისტიკური სტრუქტურების ნებისმიერი პარამეტრული ფუნქციისთვის ძალდებული და გადაუადგილებადი შეფასებები
12

MECHANICS
მექანიკა


Omar Lanchava, Giorgi Nozadze, Davit Tsanava
FDS Modeling Results for 50-100 MW Fire in Terms of Semi-Transverse Ventilation in Road Tunnels
14
ო. ლანჩავა, გ. ნოზაძე, დ. ცანავა
50-100 მგვტ სიმძლავრის ხანძრების FDS მოდელირების შედეგები საგზაო გვირაბების ნახევრად განივი ვენტილაციის პირობებში
20

CYBERNETICS
კიბერნეტიკა


Ramaz Khurodze, Revaz Kakubava, Teimuraz Saghinadze, Nino Svanidze
An Alternative Transient Solution for Gaver’s Parallel System with Repair
22
რ. ხუროძე, რ. კაკუბავა, თ. საღინაძე, ნ. სვანიძე
გეივერის აღდგენადი დუბლირებული სისტემის გარდამავალი რეჟიმის ალტერნატიული გამოკვლევა
26

INFORMATICS
ინფორმატიკა


Giorgi Gogichaishvli, Lily Petriashvili, Mariam Inaishvili
The Algorithm of Artificial Intelligence for Transportation of Perishable Products
27
გ. გოგიჩაიშვილი, ლ. პეტრიაშვილი, მ. ინაიშვილი
ხელოვნური ინტელექტის ალგორითმის გამოყენება მალფუჭებადი პროდუქტის ტრანსპორტირებაში
31

PHYSICS
ფიზიკა


Anzor Khelashvili and Teimuraz Nadareishvili
Possible Incompatibility between the Heisenberg-Robertson Uncertainty Relation and the Principles of Quantum Mechanics
33
ა. ხელაშვილი და თ. ნადარეიშვილი
ჰაიზენბერგ-რობერტსონის განუზღვრელობის თანაფარდობის და კვანტური მექანიკის პრინ- ციპების შესაძლო შეუთავსებლობის შესახებ
37

PHYSICAL CHEMISTRY
ფიზიკური ქიმია


Vladimer Tsitsishvili, Marinela Panayotova, Manabu Miyamoto, Nanuli Dolaberidze, Nato Mirdzveli, Manana Nijaradze, Zurab Amiridze, Nazibrola Klarjeishvili, Bela Khutsishvili, Nagima Dzhakipbekova, Lusine Harutyunyan
Characterization of Georgian, Kazakh and Armenian Natural Heulandite-Clinoptilolites
39
ვ. ციციშვილი, მ. პანაიოტოვა, მ. მიამოტო, ნ. დოლაბერიძე, ნ. მირძველი, მანანა ნიჟარაძე, ზურაბ ამირიძე, ნ. კლარჯეიშვილი, ბ. ხუციშვილი, ნ. ჯაკიპბეკოვა, ლ. ჰარუტუნიანი
საქართველოს, ყაზახეთის და სომხეთის ბუნებრივი ჰეილანდიტ-კლინოპტილოლიტის თვისებები
44

GEOPHYSICS
გეოფიზიკა


Demuri Demetrashvili, Vepkhia Kukhalashvili, Diana Kvaratskhelia
Numerical Study of some Peculiarities of Hydrological Mode for the South Eastern Part of the Black Sea (2010-2021)
47
დ. დემეტრაშვილი, ვ. კუხალაშვილი, დ. კვარაცხელია
ჰიდროლოგიური რეჟიმის ზოგიერთი თავისებურების რიცხვითი შესწავლა შავი ზღვის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილისათვის (2010-2021)
52

Biological Sciences
ბიოლოგიური მეცნიერებანი

BOTANY
ბოტანიკა


Laura Gabedava and Mariam Kikvidze
Study the Self-Reproduction Capacity of Aquilegia colchica Kem.-Nath. Included in the Red List of the Caucasus by Seed and ex situ Conservation
54
ლ. გაბედავა და მ. კიკვიძე
კავკასიის წითელ ნუსხაში შეტანილი სახეობის Aquilegia colchica Kem.-Nath. თესლით თვითგანახლების შესაძლებლობის შესწავლა და ex situ კონსერვაცია
60

ENTOMOLOGY
ენტომოლოგია


Tea Abramishvili, Dali Gaganidze, Anna Dadegashvili, Sebahat K. Ozman-Sullivan, Medea Burjanadze, Maia Giorbelidze
Diversity of Entomopathogenic Fungi in Hazelnut Plantations in the Black Sea Region of Georgia
62
თ. აბრამიშვილი, დ. ღაღანიძე, ა. დადეგაშვილი, ს. ო. სულივანი, მ. ბურჯანაძე, მ. გიორბელიძე
საქართველოს შავიზღვისპირეთში თხილის ბაღებში გავრცელებული ენტომოპათოგენური სოკოების მრავალფეროვნება
66

BIOPHYSICS
ბიოფიზიკა


Jamlet Monaselidze, Eugene Kiziria, Genadi Tvauri, Eteri Lomidze, Maya Kiladze, Shorena Sharia
Influence of PH on Thermodynamic Stability of Rat Tail Type 1 Procollagen
69
ჯ. მონასელიძე, ე. კიზირია, გ. თვაური, ე. ლომიძე, მ. კილაძე, შ. შარია
pH-ის გავლენა ვირთხის კუდიდან მიღებული I ტიპის კოლაგენის თერმოსტაბილურობაზე
71
Zaza Melikishvili, Tamaz Medoidze, Zaza Jaliashvili, Alexsander Gamkrelidze, Nana Imnaishvili
Photoplethysmography as Time-Dependent Optical Spectroscopy of Skin
73
ზ. მელიქიშვილი, თ. მედოიძე, ზ. ჯალიაშვილი, ა. გამყრელიძე, ნ. იმნაიშვილი
ფოტოპლეთიზმოგრაფია როგორც კანის დროზე დამოკიდებული ოპტიკური სპექტროსკოპია
78
Rusudan Kupatadze, Konstantine Kuridze, Nelly Gachechiladze, Tina Eristavi, Polina Toidze, Shota Gogichaishvili, Tengiz Zaalishvili, Malkhaz Zaalishvili
The Study of Transition of Giant Protein Smitin into Amiloid Form by Means of Different Methods in vitro
80
რ. კუპატაძე, კ. ქურიძე, ნ. გაჩეჩილაძე, თ. ერისთავი, პ. თოიძე, შ. გოგიჩაიშვილი, თ. ზაალიშვილი, მ. ზაალიშვილი
გიგანტური ცილა-სმიტინის ამილოიდურ მდგომარეობაში გადასვლის შესწავლა სხვადასხვა მეთოდის გამოყენებით in vitro
85
Archil Chirakadze, Nino Lomidze, Jemal Dzlierishvili, Marina Devdariani, Ia Kvachakidze, Nodar Mitagvaria
New Formulation for Prevention of Diseases and Pests in the Process of Growing Seedlings from Plant Cuttings and their Acute Toxicity to Chick Embryos
87
ა. ჭირაქაძე, ნ. ლომიძე, ჯ. ძლიერიშვილი, მ. დევდარიანი, ი. ქვაჩაკიძე, ნ. მითაგვარია
მცენარეთა კალმებიდან ნერგების გაზრდის პროცესში დაავადებების და მავნე ორგანიზმების პრევენციის ახალი კომბინირებული პრეპარატი და მისი მწვავე ტოქსიკურობა ქათმის ემბრიონების მიმართ
90

HUMAN AND ANIMAL PHYSIOLOGY
ადამიანისა და ცხოველის ფიზიოლოგია


Manana Dashniani, Temur Naneishvili, Maia Burjanadze, Nino Chkhikvishvili, Lali Kruashvili, Mariam Chighladze
Age-Related Alterations of Spatial Memory in Rat Model of Autism Induced by Valproic Acid
92
მ. დაშნიანი, თ. ნანეიშვილი, მ. ბურჯანაძე, ნ. ჩხიკვიშვილი, ლ. ყრუაშვილი, მ. ჭიღლაძე
სივრცითი მეხსიერების ასაკთან დაკავშირებული ცვლილებები ვალპროის მჟავათი გამოწვეულ აუტიზმის ვირთაგვას მოდელში
97

BIOTECHNOLOGY
ბიოტექნოლოგია


Tsitsia Mkervali, Izolda Khokhashvili, Nino Zakariashvili, Lali Kutateladze, Mariam Chichinadze, Tinatin Sadunishvili
Bioconversion of Waste Products of French Fries and Chips into Protein-Rich Biomass
99
ც. მკერვალი, ი. ხოხაშვილი, ნ. ზაქარიაშვილი, ლ. ქუთათელაძე, მ. ჭიჭინაძე, თ. სადუნიშვილი
კარტოფილი ფრისა და ჩიფსების წარმოების ნარჩენების ბიოკონვერსია ცილებით მდიდარ ბიომასად
105

MEDICAL SCIENCE
სამედიცინო მეცნიერება


Roman Shakarishvili, Nana Kvirkvelia, Elene Nebadze
COVID-19 Neuromuscular Comorbidity
107
რ. შაქარიშვილი, ნ. კვირკველია, ე. ნებაძე
COVID-19-ის ნერვკუნთოვანი კომორბიდიზმი
112

Humanities and Social Sciences
ჰუმანიტარული და საზოგადოებრივი მეცნიერებანი

LINGUISTICS
ენათმეცნიერება


Levan Azmaiparashvili
Compound Words and Collocations as Linguistic Units Reflecting Ethnographic Reality in the Georgian Language
114
ლ. აზმაიფარაშვილი
კომპოზიტები და მყარი შესიტყვებები, როგორც ეთნოგრაფიული სინამდვილის ამსახველი ენობრივი ერთეულები ქართულ ენაში
119

HISTORY OF SCIENCE
მეცნიერების ისტორია


Mariam Kaladze
The Play Media (1875, Kutaisi) on the Georgian Scene: Authorship and Significance for the Contemporary Theatrical Context
121
მ. კალაძე
„მედიას“ წარმოდგენა ქართულ სცენაზე (1875, ქუთაისი): სპექტაკლის როლი და მნიშვნელობა თანადროულ თეატრალურ კონტექსტში
125

HISTORY
ისტორია


Nugzar Zosidze, Roin Malakmadze, Enver Diasamidze
The Incompatibility of Interests and Territorial Border Issues of the Georgian-Ottoman Relations in 1919-1921
127
ნ. ზოსიძე, რ. მალაყმაძე, ე. დიასამიძე
ინტერესთა შეუთავსებლობა და ტერიტორიულ-სასაზღვრო საკითხები საქართველო-ოსმალეთის ურთიერთობებში 1919-1921 წლებში
133
Maia Pataridze
On the Origin of Coin Type Spread in the Near East (Coin of the Georgian King Giorgi III (1174))
135
მ. პატარიძე
ახლო აღმოსავლეთში გავრცელებული სამონეტო ტიპის გენეზისისთვის (გიორგი III-ის მონეტა (1174 წ.))
138

ARCHAEOLOGY
არქეოლოგია


Zurab Makharadze and Nino Kalandadze
Radiocarbon Dates of the Tsikhiagora Settlement and the Rise of Bedeni Culture in the South Caucasus
121
ზ.მახარაძე და ნ. კალანდაძე
ციხიაგორას ნასახლარის რადიოკარბონული თარიღები და სამხრეთ კავკასიაში ბედენური კულტურის ნიშნების გამოჩენა
125

ECONOMICS
ეკონომიკა


Temur Shengelia, Yriu Kozak, Khatuna Berishvili
Aggregated Anticrisis Model of Sustainable Development of Small Business
145
თ. შენგელია, ი. კოზაკი, ხ. ბერიშვილი
მცირე ბიზნესის მდგრადი განვითარების აგრეგირებული ანტიკრიზისული მოდელი
150td>
Shota Veshapidze and Loid Karchava
Contradictions of Globalization under the COVID-19 Pandemic
152
შ. ვეშაპიძე და ლ. ქარჩავა
გლობალიზაციის წინააღმდეგობები კოვიდ-19 პანდემიის პირობებში
156