Page 43
P. 43
ლიტერატურა და ლიტურგიაც
აღასრულა, შექმნა სტამბა (1691),
იბრძოდა რუმინელი ხალხის
თავისუფლებისათვის და ა.შ. ის,
ამასთან ერთად, არც მშობლიურ
საქართველოს ივიწყებდა და
სასტამბო საქმის განვითარებას
დიდი ამაგი დასდო - თბილისში
თავისი მოწაფე ასოთამწყობი
მოავლინა [24].
ქართული მართლმა დიდე-
ბელი ეკლესიის წინამძღვრები,
კათოლიკოს-პატრიარქები ყო-
ველ თვის გამოირჩეოდნენ ღრმა
თეო ლოგიური განათლებითა
და საფუძვლიანი საერო ერუ დი-
ციით. ამის მკაფიო მაგალითი ანთიმოზ ივერიელი
იყო XVIII საუკუნის მოღვაწე (XVII-XVIII)
ანტონ 1 კათალიკოსი (1720-1788).
მან ღრმა კვალი დააჩნია თავისი დროის ქართულ ფილოსო ფი-
ურ მწერლობას, ენათმეცნიერებას, რიტორიკას და სხვ. [52, 55].
რუსეთის შემადგენლობაში საქართველოს ინკორპო-
რაციამ ბევრი რამ შეცვალა ქვეყნის ცხოვრებაში. დაიკარგა
დამოუკიდებლობა, გაუქმდა სამეფო დინასტია, ქართული
ეკლესიის ავტოკეფალია და ა.შ. შემოვიდა რუსული მმართვე-
ლობის ფორმა [29]. უფუნქციოდ დარჩენილი სამეფო ოჯახის
წარმომადგენლები სამეცნიერო-კულტურულ მოღვაწეობას
მიეცნენ და შედეგიც მნიშვნელოვანი მიიღეს. ისინი წარ-
მატებით თარგმნიან უცხო ენებიდან, ქმნიან ორიგინალურ
43
